Fotowedstrijd juli-augustus

De 3 winnaars van de maand juli zijn:

1. Tom Jongeling met de Viervlek (Libellula quadrimaculata): deze Libelle is nog niet eerder in en om de polder gezien, een bijzondere waarneming dus en door Tom meteen prachtig gefotografeerd in een spannende compositie.

2. Pieter Vroom met de Platbuik (Libellula depressa). Pieter weet met deze foto een mooi actiebeeld te maken van een mannetje die zojuist een prooi gevangen heeft.

3. Tom Jongeling met de Kraamwebspin (Pisaura mirabilis). De foto laat een mooi uitgelicht vrouwtje zien dat haar eicocon bewaakt.

Het thema voor augustus wordt: ‘Zomer.’

Lekker luieren en genieten van de rust. Laat je inspireren door grazende koeien in de gemaaide polder, zwaluwen met hun jongen op een draad of het wuivende riet in de wind.

Tips & Tricks

Natuurlijk willen we jullie ook een handje helpen. Marga Bögels, van de workshop ‘Fotografie met Smartphone’, geeft elke maand advies hoe je met je telefoon of met je professionele camera tot een verrassend resultaat kunt komen. 

Probeer de sfeer van de zomer te vangen, b.v. aan het einde van de middag is het licht vaak wat warmer. Of zoek juist spanning in de scherpe contrasten. Volg je gevoel.

Stuur je foto’s -met naam- uiterlijk 30 juni naar  fotowedstrijd@wilmkebreek.nl  en korte tijd later zullen ze te zien zijn op de pagina ‘Fotowedstrijd’ onder menu-item ‘Activiteiten’. 

Auteursrecht

Als je een foto opstuurt, geef je meteen ook toestemming dat de Vereniging tot Behoud van de Wilmkebreekpolder de foto auteursrechtenvrij mag gebruiken voor de website of voor andere uitingen van de vereniging. We zullen je naam natuurlijk bij de foto vermelden.

Marga, Sabine, Henk

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/08/fotowedstrijd-juli-augustus/

Blog 11 – Zweefvliegen

29 juli 2021

Fotograferen van insecten is mijn hobby (geworden). En dan heb ik het over de makkelijk te vinden soorten. Of zoals Aglaia Bouma het omschreef met ‘instapinsecten’. Vaak zijn dat bloembezoekende soorten en dan kom je veel zweefvliegen tegen. Zeker als er door het hele seizoen heen wilde planten staan te bloeien. Maar wat me vooral verbaasd is de enorme soortenrijkdom van deze tweevleugeligen. De waarneming-app geeft meestal wel aan welke soort er is gefotografeerd, maar ik heb ook veel hulp van het handige determineerboekje ‘Zweefvliegen van Nederland en België’ van André Schulten. En op www.bestuivers.nl is de gratis publicatie ‘De Nederlandse Zweefvliegen’ te downloaden. Mannetjes zijn over het algemeen goed van vrouwtjes te onderscheiden doordat de ogen groter zijn en elkaar – bijna – raken, terwijl er bij vrouwtjes meer afstand zit tussen de ogen.

Mimicry

Om te beginnen lijken veel soorten zweefvliegen sprekend op een wesp, bij of hommel. Een vogel die bijvoorbeeld een wesp gevangen heeft en daar een vervelende ervaring mee heeft gehad, zal dat niet snel nog een keer doen. Hoe meer je als ongevaarlijk, maar smakelijk, vlieg het strepenpatroon van zo’n wesp kunt nabootsen, des te minder kans er is om door een vogel gegeten te worden. Deze evolutionaire aanpassing heet mimicry en is vaak een goede bescherming. De Kleine bandzweefvlieg, de Grote kommazweefvlieg of de Gewone pendelvlieg zijn daar een mooi voorbeeld van. De Hommelbijvlieg heeft dan gelijkenis met een hommel en de Kleine bijvlieg en Blinde bij lijken op een bij. De Blinde bij maakt ook nog eens een zoemend geluid tijdens het vliegen en laat – net als de Honingbij – zijn pootjes hangen. Zelfs de tekening van een Stadsreus en Witte reus zijn afschrikwekkend. Van de eerste ontmoeting met deze twee soorten deinsde ik naar achteren!

Niche

Het leuke van die twee reuzen is dat ze een heel onverwachts gedrag hebben. Het vrouwtje zoekt een wespennest op en lijkt enige dagen de tijd te nemen om de geur van wespen op haar lichaam te wrijven. Pas dan gaat ze het wespennest in. Dat lijkt ongehinderd te kunnen omdat wespen haar in het donker als soortgenoot ‘herkennen’. Nadat ze haar eieren heeft afgezet, leven de larven van het afval in het wespennest. En zo heeft iedere soort zweefvlieg een eigen specifieke rol, een eigen ‘niche’ in het ecosysteem tuin. De larve van het Kruiskruidgitje leeft in de steel en wortels van Kruiskruidsoorten. De larven van bijvliegen, zoals de Hommelbijvlieg, leven in het water. Ze hebben een lange adembuis waardoor ze net boven water lucht kunnen happen. Ze leven van organisch materiaal. Dat geldt ook voor de Weidevlekoog en de Gewone pendelvlieg. Larven van de Menuetzweefvlieg leven ook van organisch materiaal, maar dan in composthopen en mest. De volwassen insecten hebben een typisch baltsgedrag dat lijkt op een dans (menuet is een Franse dans). De moeraszweefvlieg ten slotte leeft, net als haar larve, in de buurt van riet.

Biologische bestrijding

In de blog over bladluizen werd al de rol van zweefvliegen beschreven als biologische verdelging van bladluizen. De volwassen insecten (bijvoorbeeld de Grote Kommazweefvlieg en de Witte halvemaanzweefvlieg) eten dan van stuifmeel en nectar, maar de larven storten zich op de bladluizen. Als er nu gif gespoten wordt, dan zullen de meeste luizen het loodje leggen en hun verdelgers, de zweefvliegen. Maar omdat luizen zich zo snel kunnen vermenigvuldigen, zal hun aantal snel weer gerezen zijn. De zweefvliegen, de predatoren, hebben langer de tijd nodig zich in aantal te herstellen, waardoor de luizen vrij baan hebben. Gif spuiten tegen bladluis zou best eens kunnen betekenen dat er per saldo meer bladluizen zullen zijn. Gif is natuurlijk sowieso uit den boze. Als je de natuur zijn gang laat gaan, zal het wellicht aanvankelijk wat langer duren, maar ten slotte grondiger haar werk doen.

Henk van Alst

henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/07/blog-11-zweefvliegen/

Blog 10 – Gracieuze rover

19 juli 2021

Oeverlibel

Vanmiddag zijn de waterplanten in de vijver uitgedund en op het droge aan de waterkant gelegd. Slakken en larven kunnen dan nog terug het water in. Het oppervlak was vrijwel dichtgegroeid. Onzichtbaar gemaakt voor wat er zich in het water afspeelt. Ik had daarmee blijkbaar een Oeverlibel verstoord, want direct daarna inspecteerde het weer zijn territorium en vloog alsmaar rondjes boven het water. Het vrouwtje Oeverlibel is geelbruin en het mannetje heeft een grijsblauw lichaam en daarmee goed uit elkaar te houden. Maar niet bij jonge mannetjes (mei-juni). Ze zijn nog niet geslachtsrijp en moeten hun typische blauwe kleur nog ontwikkelen. 

Goede rovers zijn het. Terwijl ik een paringsrad van de Azuurwaterjuffer aan het fotograferen was, vloog een vrouwtje Oeverlibel pardoes langs me heen en verstoorde het stel. Het vrouwtje Azuurwaterjuffer was de klos en werd prompt gegeten. Het mannetje had het nakijken…

Paringslus

Als een juffermannetje een vrouwtje ziet, dan springt hij echt op haar. Hij probeert met zijn grijporgaan dat aan het achterlijf zit, haar achter haar kop beet te pakken. Als een vrouwtje niet wil paren, zal ze dit proberen te voorkomen. Als ze wel paringsbereid is, zal ze haar geslachtsopening onder het copulatie-orgaan van het mannetje brengen. Een spermapakketje dat het mannetje al had klaargelegd, wordt dan door het vrouwtje opgenomen. Tsja, is dit dan een paring? En dan deed ik nog een interessante waarneming van 2 ‘parende’ mannetjes Oeverlibel. Gewoon, bij ons in de tuin, dat was wel weer leuk!

Zon en regen

Libellen vliegen snel, kunnen helikopteren en zelfs achteruitvliegen. Ze zijn vooral bij goed weer actief: ze jagen, eten en sommige soorten paren zelfs in de lucht. Ze horen tot een van de oudste insectensoorten en zijn de eerste vliegende insecten op aarde. Met enorme ogen houden ze alles nauwlettend in de gaten. Zo’n onhandig vliegend paringsrad van de tragere juffer was dan ook een buitenkansje! Maar ook juffers zijn rovers. Zij jagen weer op kleine vliegjes en als het zo uitkomt ook elkaar. Zowel juffer- als libellenlarven larve zijn carnivoren. Het kikkervisje staat zeker op hun menu. Een larve van een libel leeft 1 – 3 jaar in het water voordat het – op een regenachtige morgen – uit het water kruipt en uitsluipt. Het larvenhuidje zie je soms nog wel aan de stengel van een Gele Lis of andere waterplant hangen.

Van voor- tot najaar

Glassnijders zijn in het voorjaar actief. Er zijn dan nog geen andere libellen. Ze hebben het rijk dan alleen. Ook Vuurjuffers kun je al vroeg in het jaar waarnemen: half april tot begin juli. Ze zijn op dit moment alweer verdwenen. In mei-juli zijn de Vroege glazenmakers actief, te herkennen aan de groene ogen. De Azuurwaterjuffer is dan ook uitgeslopen en de hele zomer tot en met augustus te vinden, samen met het Lantaarntje. Heidelibellen zie je van juni tot eind september. De Paardenbijter van juli tot eind september. De Blauwe glazenmaker plakt daar nog een maand aan vast.

Later in de zomer, van juli tot en met oktober, komen dan de Houtpantserjuffers tevoorschijn. Zij zetten hun eitjes niet in het water af, maar onder de bast van takken, die over het water hangen. Je ziet ze aan de top van een struik op bloem alles in de gaten houden en schieten dan ineens de lucht in om een vliegje te vangen en keren weer terug op hun plekje.

Op de website van de vlinderstichting (https://www.vlinderstichting.nl/libellen/alles-over-libellen/libel-of-juffer/) kun je veel informatie vinden.

Als je vragen hebt, neem gerust even contact met mij op: henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/07/gracieuze-rover/

Fotowedstrijd juni en juli

Dit keer niet zo veel inzendingen dus maar één winnaar.

Het thema voor de maand juli is “Insecten”. Zie hier alle informatie en de tips en tricks van Henk en Marga.

De Winnaar van juni

De winnaar van de fotowedstrijd juni, Thema “Kleur en Licht” is Harald Hooghiemstra.

Een fraaie wijdse foto van de zomerse Wilmkebreekpolder volop in de bloei. Een mooi evenwichtig beeld met het diagonale slotenpatroon. De koeien versterken het beeld evenals hun reflectie in de sloot. De gele en roodbruine kleuren in het gras zorgen voor levendigheid en de zon verlicht het water voor een mooi contrast.

Klik hier voor alle inzendingen van de maand juni

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/07/fotowedstrijd-juni-en-juli/

De Landsmeerderdijk / Oostzanerdijk hoeft niet te worden versterkt!

Zojuist heeft HHNK in een informatie-bijeenkomst via het internet bekend gemaakt dat de Landsmeerderdijk / Oostzanerdijk (tot Appelweg) niet hoeft te worden versterkt. Nader geo-technisch onderzoek in combinatie met nieuwe berekeningen hebben uitgewezen dat de stabiliteit van de dijk in orde is. Ook geldt dat mocht er afschuiving van de dijk optreden dat dan de zogenaamde restbreedte van de dijk nog groot genoeg is om het water vanuit het Zijkanaal I tegen te houden. Goed nieuws dus!

De gemeente Amsterdam gaat zich de komende tijd buigen over de vraag hoe de weg op de dijk het beste kan worden ingericht. Basis-idee nu is: er komt een voetpad langs de polder, de weg wordt door auto’s (geen vrachtauto’s) en fietsers gedeeld, en er worden parkeervakken gemaakt bij de woonboten (met toegang en afvalplaats). Het herinrichtingsplan wordt niet op korte termijn gemaakt. Eerst wordt door de gemeente een Ambitiedocument Zijkanaal I opgesteld voor Buiksloterdijk en Landsmeerderdijk / Oostzanerdijk (waarin allerlei zaken worden meegenomen en waarin kan worden geparticipeerd door de buurtbewoners).

Wanneer we meer informatie krijgen komen we hier op terug.

Het bestuur van de Vereniging tot Behoud van de Wilmkebreekpolder

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/de-landsmeerderdijk-oostzanerdijk-hoeft-niet-te-worden-versterkt/

Blog 9 – Wesp zonder taille

Bladwespen zijn evolutionair gezien vrij primitieve wespen en over het algemeen ongevaarlijk en vegetarisch. Het verschil met de ons zo bekende limonadewesp is dat ze geen typische wespentaille hebben. De larve is ook geen rups, maar een zogenaamde bastaardrups.

Heb ik net in het voorjaar Grote wederik aangeplant om de Slobkousbij te lokken, zie ik dat in de afgelopen weken de plant tot de nerf toe wordt opgevreten. Even uitgezocht hoe dat kan. Nu blijkt dat waarschijnlijk een bladwesp, Monostegia abdominalis de schuldige is. De bastaardrups is gek op Wederiksoorten. En ook best een opvallend bastaardrups met zijn blauwgroene, melkwitte uiterlijk. Toch zijn de foto’s van de waarnemingen voor zowel het volwassen insect als de larve niet goedgekeurd door waarneming.nl

Met de app van waarneming.nl zijn veel insecten snel te determineren, maar het soort bladwesp is op foto blijkbaar lastig te bepalen. De afgebeelde insecten op de fotopagina zijn overigens bijna altijd goedgekeurd door waarneming.nl, maar dit keer met bladwespen is dat dus niet bij alle gevallen duidelijk. 

Al eerder dit jaar dacht ik op mijn fotojacht door de voortuin een vreemde bij te zien, maar het was een – weinig voorkomende – knotssprietbladwesp. Nooit eerder hier gezien. De larven eten van kamperfoelie. Als ze niet vreten, zitten ze opgerold op de onderkant van het blad. Bij gevaar kunnen ze door een reflex bijtend lichaamsvocht ongeveer 10-20 cm ver weg spuiten. Hij is mij niet duidelijk geworden of alleen de bastaardrups dit kan of ook het volwassen dier. Maar ik houd maar liever wat afstand.

Is de Gele lis aangevreten, dan is de kans groot dat er de larve van de Irisbladwesp te vinden is. Ik denk dat ik nog maar één keer het volwassen insect gezien heb. Ze leggen al vroeg in het jaar hun eitjes op de plant. Het is voor de bastaardrups dan een kwestie van snel en veel eten. Op gardensafari.nl lees ik dat ze in juli de grond ingaan, onder de grond een cocon spinnen en zich daarin verpoppen. Pas in mei van het jaar erop komen ze uit. Als ze in grotere aantallen voorkomen, kunnen ze een behoorlijke schade aanrichten. De volwassen dieren leven maar kort en worden zelden gezien. 

Dit jaar geef ik Zevenblad de kans om te bloeien. Het is natuurlijk een woekeraar, maar de bloem trekt wel veel insecten aan. Zevenblad is de waardplant  van de bladwesp Tenthredo campestris. Op de foto zie je een prachtige man zitten. Op bloeiend Zevenblad zat ook de prachtig groene bladwesp Rhogogaster chlorosoma. Het volwassen dier leeft van kleine insecten en van stuifmeel en nectar van de Berenklauw. Maar deze plant staat niet in de tuin. De larven echter eten van lijsterbes, eik, wilg, hazelaar, roosachtigen, els en populier. En die staan wel in de tuin of in ieder geval in de buurt.

Als je op internet zoekt op bladwespen, dan word je vaak eerst doorverwezen naar allerlei sites hoe je de insecten het beste chemisch kunt verdelgen. Dit geldt voor veel insecten. Omdat de larven van bladwespen over het algemeen stevig vretende vegetariërs zijn, vind niet iedereen dat leuk. Als ik aangevreten blad in de tuin tegenkom, dan vind ik dat juist een goed teken. Een teken dat de tuin leeft! 

Kijk eens bij https://www.natuur-dichtbij.nl/wespen/bladwespen/ voor nog meer soorten. Ook op Anneliesnatuurlijk.nl vind je veel mooie foto’s, ook van bladwespen.

Inmiddels is het erg druk bij het insectenhotel met bijen, vliegen en wespen en daar schrijf ik de volgende keer over.

Heb je vragen of opmerkingen, mail dan naar henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/wesp-zonder-taille/

Versterking Landsmeerderdijk

foto: 5 november 2018

Binnenkort, op 29 juni, organiseert het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier samen met de gemeente Amsterdam via het internet een informatiebijeenkomst over de versterking en de herinrichting van de Landsmeerderdijk. Iedereen kan zich voor de bijeenkomst aanmelden, zie de tekst van het bericht voor details:

” Beste bewoner,

Het is enige tijd stil geweest rondom de versterking van de Landsmeerderdijk (project Noordzeekanaal). In de tussentijd is door het projectteam aan het project gewerkt. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de gemeente Amsterdam nodigen u daarom uit voor een informatiebijeenkomst. We praten u in deze bijeenkomst graag bij over de ontwikkelingen. In verband met de geldende coronamaatregelen doen wij dit digitaal, op
dinsdag 29 juni om 19.30 uur. Wanneer u hierbij aanwezig wilt zijn, kunt u zich tot 23 juni aanmelden via noordzeekanaal@hhnk.nl. U ontvangt dan een link en instructies voor deelname.

Met vriendelijke groet,

Namens het projectteam dijkversterking Noordzeekanaal
Thomas Rus (omgevingsmanager Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) en
Tanja Vis (projectmanager gemeente Amsterdam) “

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/versterking-landsmeerderdijk/

Het Twiske wordt bedreigd

Steun behoud van Het Twiske

In de weekmedia en de social media staan al enige tijd berichten dat het recreatiegebied Het Twiske bedreigd wordt. Via het riviertje de Twisk is Het Twiske verbonden met onze buurt en de Wilmkebreekpolder. Wij, de Vereniging tot Behoud van de Wilmkebreekpolder, ondersteunen de oproep van de Stichting Hart voor het Twiske om hun petitie te tekenen en actie te ondernemen naar de gemeente Oostzaan. Hieronder volgt hun toelichting en oproep:

Het Twiske dreigt een vakantie- en festivalpark te worden.
De gemeente Oostzaan bereidt een Ontwerp-omgevingsvisie voor om in het Twiske festivals, campings en vakantiehuisjes toe te staan. Daarmee legt ze de rode loper uit voor 35% meer toeristen, nu al 1.6 miljoen – en minstens 50.000 festivalgangers per jaar. Festivals met keiharde techno-muziek gaan dan de rust verstoren en de natuur schaden.

Het Twiske is een beschermd Natura 2000-gebied

Een toevluchtsoord voor meer dan 120 vogelsoorten, zoals de smient, de zeldzame rietzanger, snor en roerdomp.
De strenge Europese Natura 2000-bescherming is verankerd in het bestemmingsplan buitengebied van Oostzaan.
Overnachtingen en evenementen zijn nu verboden. 
Festivals vonden jarenlang zonder vergunning plaats.
Daarom wil de gemeente het bestemmingsplan – nu omgevingsplan genoemd – wijzigen. De Ontwerp-omgevingsvisie is hiervoor de eerste stap.

Bouw niet in het Twiske voor toeristen en massale festivals!

Teken de petitie via deze link: https://hartvoorhettwiske.petities.nl/

Deel deze petitie online!

Kom allen op maandag 14 juni om 19.15 uur naar het gemeentehuis van Oostzaan. Dan bieden we buiten de petitie aan, waarbij we de coronaregels in acht nemen.

Iedereen kan inspreektijd aanvragen bij griffie@oostzaan.nl voor de commissievergadering op 14 juni vanaf 19.30 uur.

Samen beschermen wij het Twiske: 
Stichting Hart voor het Twiske, PlatformTwiskeGeenPretpark, IVN-Twiske, Natuuralert en de juristen L. Lohman en J. Schouten en achterban.

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/het-twiske-wordt-bedreigd/

Fotowedstrijd mei-juni

Het thema ‘Vogels en jonkies in polder en tuin’ heeft twee winnaars opgeleverd. We konden gewoon niet kiezen… Rasmus fotografeerde een pul van een Wilde eend die aan kikkerdril van een meerkikker of groene kikker zit te knabbelen. Rechts zien we een dolle sprong van een lammetje. 

Op nummer drie is dan geëindigd Rasmus met een mooie opname van oplettende Grauwe ganzen met hun pullen.

Een bijzondere vermelding komt de eer toe aan Mark de Jong die de vogelaars had gezien: ‘de spotters gespot‘ en nog eentje van Harald van een mooie bui die over de polder trok.

Het thema van de maand juni is “Kleur en Licht”

Juni is de maand met de langste dagen. Na een koude en regenachtige april- en meimaand breekt er nu een zonnige en zomerse tijd aan. Het groene gras wordt snel langer en gaat wuiven in de wind. De grote ratelaar laat met zijn bloemen de polder geel kleuren. Zuring zorgt voor rode streken. De koeien staan loom te grazen met binnenkort kalveren aan hun zijde. Laat je inspireren door de zomer en probeer in je compositie bewust met het licht om te gaan. 

Tips & Tricks

Natuurlijk willen we jullie ook een handje helpen. Marga Bögels, van de workshop ‘Fotografie met Smartphone’, geeft elke maand advies hoe je met je telefoon of met je professionele camera tot een verrassend resultaat kunt komen.

Fotograferen met natuurlijk licht

Wij hebben dit voorjaar lang op het heerlijke zonlicht moeten wachten maar met fotograferen zoeken wij liever niet het felle zonlicht op. Fotograferen tussen 12.00 en 15.00 uur is uit den boze in fotoland. De sensoren van de digitale camera kunnen  zelfs van het licht van  slag van raken. Het zonlicht en de schaduw maken de foto niet altijd spannender. Dus vroeg op pad of juist tegen de schemering er op uit trekken. Dan heeft de natuur een goud tintje.

  • Misschien denk je dat je op een bewolkte dag geen mooie foto’s kunt maken, maar dat klopt niet.
  • Probeer eens een foto te maken met het licht in de rug of met tegenlicht en kijk of je een silhouet kunt maken.
  • Bij het nabewerken op de computer kun je met de licht effecten goed experimenteren.
  • Kijk eens naar de witbalans op je camera en speel daar eens mee.

Stuur je foto’s -met naam- uiterlijk 30 juni naar  fotowedstrijd@wilmkebreek.nl  en korte tijd later zullen ze te zien zijn op de pagina ‘Fotowedstrijd’ onder menu-item ‘Activiteiten’. 

Auteursrecht

Als je een foto opstuurt, geef je meteen ook toestemming dat de Vereniging tot Behoud van de Wilmkebreekpolder de foto auteursrechtenvrij mag gebruiken voor de website of voor andere uitingen van de vereniging. We zullen je naam natuurlijk bij de foto vermelden.

Marga, Sabine, Marijke, Marja, Nynke, Tom en Henk

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/fotowedstrijd-mei-juni/

Blog 08 – Vlinders

1 juni ’21

Dag

Als je aan vlinders denkt, dan zie je misschien meteen zo’n mooie Citroenvlinder (27-30 mm) voor je of een Gehakkelde aurelia. Twee grotere dagvlinders. Allebei kunnen ze hier in de strooisellaag of een dichte klimopbegroeiing overwinteren. Dankzij de klimaatverandering komt de Gehakkelde aurelia steeds noordelijker voor. Nederland lag 30 jaar geleden aan de noordgrens, maar die is nu een flink stuk opgeschoven. Ik lees dat de volwassen vlinders van nectar, rottend fruit en uitwerpselen leven. De rups vreet zich vol met eiwitrijke brandnetel.

Een kleinere vlinder is het Boomblauwtje en het Icarusblauwtje, twee mooie blauwe vlindertjes met een heel verschillende leefwijze. Boomblauwtjes die je nu ziet vliegen leggen eitjes die in juli een tweede generatie opleveren. De rupsen zijn niet zo kieskeurig als er maar flink veel bloemknoppen voorradig zijn. Nu zal dat de Grote kattenstaart zijn en In augustus bijvoorbeeld de Klimop. Het Icarusblauwtje zet haar eitjes af op rolklaver. Ik laat altijd wat Moerasrolklaver staan, want het is een dankbare plant met een mooie, gele bloem. Hij levert veel nectar en is waardplant voor deze mooie vlinder. 

… en nacht

Nog een maatje kleinere vlinders zijn bladrollers. Zij horen bij een grote groep vlindertjes oftewel micro’s. Kijk maar eens bij www.microvlinders.nl om je versteld te doen staan van alle mogelijke soorten. In de tuin vond ik de Anjerbladroller (15-25 mm) en de Paardenbloembladroller (16-22 mm). De Anjerbladroller is, in tegenstelling tot de meeste bladrollers, overdag actief en is te vinden op Anjers, maar ook op Rozen, Ligusters en heel veel andere soorten. De rupsen verbergen zich in een opgerolde bladeren of samengevouwen blad en eten het blad en de knoppen. Dus als je rozen in de tuin hebt met opgerolde blaadjes, dan zou het heel goed deze mot kunnen zijn. Een heel klein sluipwespje parasiteert op de eitjes van deze vlinder en is daarmee een goede biologische bestrijder.

De Paardenbloembladroller gedraagt zich niet als een bladroller. De rupsen leven in de wortelstokken van Paardenbloem en Smalle Weegbree. 

En dan nog een nachtvlinder die ook wel overdag actief is: de Geelbandlangsprietmot. Op zich een veel voorkomende vlinder, maar hij leeft bij mij heel verscholen tussen de adderwortel en brandnetel. De mannetjes hebben voelsprieten van wel vijf keer hun lichaamslengte. Rupsen van deze mot leven van rotte bladeren en ander dood organisch materiaal.

Zoveel soorten

De mooiste vlinder die ik tot nog toe heb gevonden is de Wilgenwespvlinder, alweer een dagactieve nachtvinder. Hij lijkt op een wesp om zich te beschermen tegen vogels. (Er zijn veel insecten die dat doen, maar dat is wel een leuk verhaaltje voor een apart blog.) Ik lees op de website van de vlinderstichting dat de rupsen zich in de boom(wond) boren en dus in stammen, wortels, takken of twijgen leven.

Er zijn zoveel strategieën om te overleven en er zijn ook zoveel soorten vlinders.

In 2019 en 2020 heb ik in de tuin naar vlinders gezocht en kwam op 68 soorten! Dat zijn dan dag- en nachtvlinders. Over de afgelopen 10 jaar zijn er in en om de Wilmkebreekpolder meer dan 700 soorten gevonden! Kijk maar eens in het rapport ‘Soortenlijsten Wilmkebreekpolder en tuinen’ te downloaden vanaf de website van de Wilmkebreekpolder (wilmkebreek.nl/index.php/rapporten/). Van al die vlinders heeft een voormalige buurman, Thijs Knol, er de meeste gevonden (bijna 500!) door jarenlang te nachtvlinderen. Met speciale lampen en met ‘smeer’ op een boomstam wordt dan naar nachtvlinders gezocht. Die worden gefotografeerd, gedetermineerd en weer losgelaten. In juni 2020 heeft er in de Wilmkebreekpolder wederom een inventarisatie plaatsgevonden onder leiding van Taxon Expeditions (wilmkebreek.nl/index.php/rapporten/). Bart van Camp was er de (nacht)vlinderspecialist. Drie nachten werden er vlinders aangetrokken en dat leverde maar liefst 156 soorten nachtvlinders op! Je hebt geen idee wat er ’s nachts allemaal rondfladdert. En de vleermuis fladdert met ze mee. Ze zijn er gek op!

Als je – met je kinderen – meer wilt weten over vlinders bezoek dan eens de vlindertuin Mot in Mokum en vraag naar Nicky, de enthousiaste beheerder. Ze zitten aan de Meteorenweg hier in Noord tegen de Coentunnel aan. Je kunt er ook overnachten én echte biologische vlinderplanten kopen. (vlindertuinmotinmokum.nl)

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/blog-08-vlinders/