Blog 9 – Wesp zonder taille

Bladwespen zijn evolutionair gezien vrij primitieve wespen en over het algemeen ongevaarlijk en vegetarisch. Het verschil met de ons zo bekende limonadewesp is dat ze geen typische wespentaille hebben. De larve is ook geen rups, maar een zogenaamde bastaardrups.

Heb ik net in het voorjaar Grote wederik aangeplant om de Slobkousbij te lokken, zie ik dat in de afgelopen weken de plant tot de nerf toe wordt opgevreten. Even uitgezocht hoe dat kan. Nu blijkt dat waarschijnlijk een bladwesp, Monostegia abdominalis de schuldige is. De bastaardrups is gek op Wederiksoorten. En ook best een opvallend bastaardrups met zijn blauwgroene, melkwitte uiterlijk. Toch zijn de foto’s van de waarnemingen voor zowel het volwassen insect als de larve niet goedgekeurd door waarneming.nl

Met de app van waarneming.nl zijn veel insecten snel te determineren, maar het soort bladwesp is op foto blijkbaar lastig te bepalen. De afgebeelde insecten op de fotopagina zijn overigens bijna altijd goedgekeurd door waarneming.nl, maar dit keer met bladwespen is dat dus niet bij alle gevallen duidelijk. 

Al eerder dit jaar dacht ik op mijn fotojacht door de voortuin een vreemde bij te zien, maar het was een – weinig voorkomende – knotssprietbladwesp. Nooit eerder hier gezien. De larven eten van kamperfoelie. Als ze niet vreten, zitten ze opgerold op de onderkant van het blad. Bij gevaar kunnen ze door een reflex bijtend lichaamsvocht ongeveer 10-20 cm ver weg spuiten. Hij is mij niet duidelijk geworden of alleen de bastaardrups dit kan of ook het volwassen dier. Maar ik houd maar liever wat afstand.

Is de Gele lis aangevreten, dan is de kans groot dat er de larve van de Irisbladwesp te vinden is. Ik denk dat ik nog maar één keer het volwassen insect gezien heb. Ze leggen al vroeg in het jaar hun eitjes op de plant. Het is voor de bastaardrups dan een kwestie van snel en veel eten. Op gardensafari.nl lees ik dat ze in juli de grond ingaan, onder de grond een cocon spinnen en zich daarin verpoppen. Pas in mei van het jaar erop komen ze uit. Als ze in grotere aantallen voorkomen, kunnen ze een behoorlijke schade aanrichten. De volwassen dieren leven maar kort en worden zelden gezien. 

Dit jaar geef ik Zevenblad de kans om te bloeien. Het is natuurlijk een woekeraar, maar de bloem trekt wel veel insecten aan. Zevenblad is de waardplant  van de bladwesp Tenthredo campestris. Op de foto zie je een prachtige man zitten. Op bloeiend Zevenblad zat ook de prachtig groene bladwesp Rhogogaster chlorosoma. Het volwassen dier leeft van kleine insecten en van stuifmeel en nectar van de Berenklauw. Maar deze plant staat niet in de tuin. De larven echter eten van lijsterbes, eik, wilg, hazelaar, roosachtigen, els en populier. En die staan wel in de tuin of in ieder geval in de buurt.

Als je op internet zoekt op bladwespen, dan word je vaak eerst doorverwezen naar allerlei sites hoe je de insecten het beste chemisch kunt verdelgen. Dit geldt voor veel insecten. Omdat de larven van bladwespen over het algemeen stevig vretende vegetariërs zijn, vind niet iedereen dat leuk. Als ik aangevreten blad in de tuin tegenkom, dan vind ik dat juist een goed teken. Een teken dat de tuin leeft! 

Kijk eens bij https://www.natuur-dichtbij.nl/wespen/bladwespen/ voor nog meer soorten. Ook op Anneliesnatuurlijk.nl vind je veel mooie foto’s, ook van bladwespen.

Inmiddels is het erg druk bij het insectenhotel met bijen, vliegen en wespen en daar schrijf ik de volgende keer over.

Heb je vragen of opmerkingen, mail dan naar henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2021/06/wesp-zonder-taille/