Blog 33 – Vijf jaar waarnemen

4 februari 2024

Het is net februari geworden en de natuur is in rust. Planten en insecten wachten, goed beschut, geduldig op de komende lente. En ik had eindelijk de rust om eens te kijken wat ik in de afgelopen vijf jaar in de tuin heb waargenomen aan insecten, spinnen en andere geleedpotigen. Dat zijn er heel wat geworden, namelijk: 42 soorten bijen, 73 soorten kevers, 8 soorten sprinkhanen, 14 soorten libellen en waterjuffers, 5 soorten mieren, 36 soorten muggen, 198 soorten vliegen, 13 soorten dagvlinders, 127 soorten nachtvlinders, 78 soorten wantsen, 86 soorten wespen, 16 overige soorten, 42 soorten spinnen en 15 soorten hooiwagens en overige geleedpotigen. Het merendeel van de waarnemingen is op de juiste soort gebracht en geaccepteerd door Waarneming.nl. De herkenning die deze app online levert, wordt steeds beter. Sommige soorten wespen en vooral spinnen zijn niet altijd vanaf de foto op soort te brengen, maar pas nadat je ze onder de microscoop goed bestudeerd hebt. Toch kan van niet herkende soorten wel een richting gegeven worden welke soort het mogelijk kan zijn. Zo is op bijgaand foto een Kegelbij te zien. Kegelbijen zijn koekoeksbijen; zij leggen een eitje in het nest van een andere bij. Alle negen soorten Kegelbijen zijn zeldzame verschijningen geworden, waarvan er zes zelfs zeer zeldzaam. Het is niet duidelijk welk soort Kegelbij ik in de tuin zag, maar dat het er een is, kun je goed zien aan het puntvormige achterlijf. 

Interactieve inhoudsopgave

Alle gefotografeerde en op naam gebrachte soorten zijn gebundeld in ‘Insectentuin 2019-2023’. Kijk maar eens bij Natuur > Rapporten op de website van de Wilmkebreekpolder of klik op deze link. Alle onderdelen van de inhoudsopgave (pagina’s 7, 8 en 9) zijn interactief; dus als je op een onderwerp klikt, dan spring je direct in het document naar de juiste pagina met afbeeldingen van één of meerdere soorten van een Geslacht of Familie. Rechtsboven elke oneven pagina staat een ‘I’ en als je daarop klikt, spring je naar de ‘I’nhoudsopgave. Het pdf-bestand op de website staat in lage resolutie en is ingepakt in de browser, maar wil je nu een apart bestand in hogere resolutie, dan moet je mij dat laten weten. Dan stuur ik je die per WeTransfer (deze is dan niet interactief).

Nachtvlinders

Als ik zo naar de inhoudsopgave kijk, dan valt mij het hoge aantal soorten vliegen op, die zijn relatief makkelijk om te fotograferen, en hoe weinig soorten nachtvlinders ik in de afgelopen vijf jaar heb gevonden. Sommige nachtvlinders zijn -ook- dagactief en daarvan kon ik een aantal soorten fotograferen. Het is dus duidelijk dat ik niet ‘genachtvlinderd’ heb. Ik ben namelijk geen type om ’s nachts met een doek en een felle lamp erop nachtvlinders te inventariseren. Maar ik heb van een andere nachtvlinderaar de tip gekregen om dan een nachtvlinderemmer te gebruiken. Via de Vlinderstichting heb ik zo’n emmer, met een lamp erop, inmiddels aangeschaft en die ga ik dit jaar uitgeproberen. Het beestje wordt ’s nachts door het licht aangetrokken, valt in de emmer en zal beschutting zoeken onder een eierdoos, zodat ik dan ’s morgens rustig kan kijken wat het licht heeft gebracht. En daarna vliegt het weer de vrije natuur in. Nachtvinders kunnen veel over de biodiversiteit vertellen, maar dat bewaar ik voor blogs later dit jaar. En om mijn verhaal mooi te verbeelden, bouw ik het archief Insectentuin op.

Bijzonder soorten

Bij het zoeken naar nachtvlinders is er een gerede kans om ook minder voorkomende exemplaren te vinden. Zo heb ik het afgelopen jaar al drie keer een zeldzamere soort gespot. Een van deze drie, die ik overigens elk jaar wel zie, is de Klimopbladroller. Een bijzondere vondst was het Vlasbekuiltje, een prachtige uil, die ik toevallig overdag stilletjes zag zitten op een Dagkoekoeksbloem. De Vijgenskeletteermot was juist actief en fladderig nectar aan het zoeken op Heemst. Hij zal wel meegereisd zijn uit het zuiden bij de import van Vijgen of Vijgenstruiken. Nog zo’n nieuwe soort uit mediterrane landen is de Roofblindwants Dicyphus bolivari. Deze wordt gebruikt als biologische bestrijder van ‘ongewenste insecten’ in tomatenkassen en daaruit waarschijnlijk ontsnapt, zie Nederlandsesoorten.nl.

Op dezelfde website lees ik dat de prachtige Tandgoudwesp parasiteert op Urntjeswespen en Metselbijen.

Afijn, zo is er wel over elk beestje iets interessants te vertellen. Dat zal ik ook het komend jaar weer uitzoeken en proberen te beschrijven. 

De lente dringt zich inmiddels op. De komende weken ga ik nog bijenhotels maken en de tuin zo aanpassen dat hij nog beter geschikt is voor een scala aan insecten. Net op tijd is mijn insectentuin dan hopelijk klaar voor een nieuw seizoen …

Heb je nog vragen stuur dan een email naar: Henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2024/02/blog-33-vijf-jaar-waarnemen/