Blog 17 – Dazen

Vanochtend stonden de deuren open aan de schaduwkant van het huis. Lekker met de buitengeluiden genieten van de hete dag. Het waait nauwelijks. Ik zag iets groots binnenvliegen, een typische dazenvlucht: snel, in bogen om je heen en ineens zie je hem niet meer… Dus hup, de deuren dicht, mijn lijf checken, maar ik kon niks vinden. Twee uur later zat hij tegen het raam. Mijn man wilde hem meteen loslaten, maar ik wilde hem toch eerst fotograferen, want ik dacht, ik ken deze daas niet. En nu blijkt het een Rosse knobbeldaas te zijn! Volgens mij een nieuwe soort voor de polder.

Ik dacht vroeger dat je gewoon Dazen had en dat je daarvoor moest uitkijken. Maar inmiddels zijn er al vier soorten in de tuin waargenomen en nu blijkt na een beetje speurwerk dat er tientallen soorten bestaan. Meestal zijn het grote vliegen, waarvan de vrouwtjes in ieder geval flink kunnen steken. (De mannetjes steken niet en komen ook niet op mensen af.) Zij heeft een flinke steeksnuit en heeft mij in ieder geval een keer door mijn t-shirt heen gestoken! Tijdens het steken houden ze zich goed vast. Je moet een daas echt van je afslaan. Het schijnt dat ze hun slachtoffer, een mens of een koe of paard, vinden aan de hand van uitgeademde koolstofdioxide, beweging, warmte en geuren zoals zweet. 

Ik ben al vaker gestoken door een daas, zeker bij windstil en broeierig warm weer als ik in de tuin werk. Er komt een flinke bult en het jeukt. Soms lukt het om de Daas een flinke mep te geven, maar als ze geluk heeft, gaat ze ervan door met een goede teug bloed. Ze steekt maar één keer. Net als bij muggen, is het eiwitrijke bloed belangrijk voor de ontwikkeling van hun eitjes. Want daar gaat het om bij een dazenvrouw: paren, bloed zuigen, eitjes laten rijpen en ze dan in grote hoeveelheden op bladeren afzetten. Het liefste in de buurt van water. Die komen dan binnen twee weken uit. De larven hebben water of vocht nodig en leven van andere insecten. De volwassen dazen leven maar kort, een week of zes. 

Vrouwtjes hebben geregeld opvallend gekleurde ogen. Knobbeldazen hebben ogen met een tot drie rode banden en Regendazen juist een grillig patroon van banden. Mannetjes hebben grote ogen, die elkaar – vrijwel – raken. Daarmee kun je ze goed onderscheiden van de dames.

Dus met dit hete weer en binnenkort waarschijnlijk onweersbuien, is het een uitgelezen kans om dazen te vinden…

Wil je meer weten, download dan de Veldgids Dazen 

Henk van Alst, henk@wilmkebreek.nl

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.wilmkebreek.nl/index.php/2022/07/blog-17-dazen/